ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ: ΑΜΒΕΡΣΑ – ΑΘΗΝΑ

Αυτή η εγκατάσταση του Μπερντ Λόχαους αποτελείται από τρία όμοια ξύλινα μπλοκ. Τα μπλοκ είναι απλά τοποθετημένα το ένα πίσω από το άλλο στο έδαφος. Έχουν φθαρμένη εμφάνιση και έντονα τα σημάδια του χρόνου επάνω τους. Παρατηρούμε κι άλλες ενδείξεις γι’ αυτό, λόγου χάρη τους σιδερένιους πίρους που εξακολουθούν να βρίσκονται σφηνωμένοι στο ξύλο των μπλοκ. Κάθε μπλοκ έχει πάνω στο ξύλο κάτι χαραγμένο και κάτι γραμμένο με κιμωλία. Βλέπουμε τις λέξεις «ICH» [ΕΓΩ] και «während» [κατά τη διάρκεια], «als gegenüber» [σε αντιδιαστολή με] και «oder» [ή], καθώς και «DU» [ΕΣΥ] και «zwischen dem» [ανάμεσα σε]. Πρόκειται για μέρη του λόγου που βλέπουμε συχνά να επανέρχονται στο έργο του Λόχαους: αντωνυμίες, προθέσεις, συνδέσμους και επιρρήματα.

Με το έργο του, ο Λόχαους στοχάζεται πάνω στη σχέση μεταξύ ΕΓΩ και ΕΣΥ, στη σχέση μεταξύ καλλιτέχνη, έργου τέχνης και θεατή, αλλά επίσης και πάνω στη σχέση μεταξύ των ανθρώπων αλλά και ανάμεσα στους ανθρώπους και τα πράγματα, ευρύτερα. Τα μπλοκ δεν ακουμπούν το ένα στο άλλο: έχουν σαφείς σχέσεις μεταξύ τους, αλλά μια ορισμένη απόσταση παραμένει. Ο Λόχαους, ωστόσο, αναθέτει επίσης στον θεατή το καθήκον να σκεφτεί πάνω στο έργο, και έτσι το νόημα του έργου συν-καθορίζεται από τα άτομα που σκέφτονται με αφορμή αυτό. Ο Λόχαους θέτει ερωτήματα, αλλά αφήνει το θέμα ανοιχτό προς συζήτηση. Οι λέξεις που είναι χαραγμένες πάνω στα μπλοκ θα διαρκέσουν αιώνια. Από την άλλη πλευρά, όμως, έχουμε και τις λέξεις τις γραμμένες με κιμωλία, ευάλωτες από τη φύση τους. Αυτές οι λέξεις πρέπει μερικές φορές να ξαναπεραστούν με την κιμωλία. Έτσι, αυτό το έργο εμπεριέχει ταυτόχρονα κάτι αιώνιο και κάτι παροδικό. Στη γραμμή διαδοχής του Γιόζεφ Μπόις και άλλων καλλιτεχνών, ο Λόχαους αίρει το τεχνητό φράγμα που υψώνει ο πολιτισμός μας ανάμεσα στην καθαρά οπτική (εικαστική) γλώσσα και τον προφορικό λόγο.